Avenida da Liberdade (Aleja Wolności) jest bez najmniejszych wątpliwości jedną z wizytówek stolicy Portugalii. Często porównywana do paryskiej Champs-Élysées, uchodząca za kolebkę ekskluzywnych sklepów i restauracji ulica ma imponującą szerokość prawie stu metrów i ponad kilometr długości. Charakteryzuje się dziesięcioma pasami ruchu podzielonymi chodnikiem dla pieszych, który zdobią ogrody, niewielkie parki i urokliwe klomby. Aleja łączy ze sobą dwa wyjątkowe miejsca z w Lizbonie – skwer markiza Pombala za którym chowa się piękny park Edwarda VII, z placem Restauradores w centralnej dzielnicy Baixa.
Ciekawe miejsca
Umiejscowiony na samym szczycie Avenida da Liberdade park Edwarda VII (Parque Eduardo VII) został nazwany na cześć angielskiego władcy, który nawiedził kraj w celu umocnienia relacji gospodarczych na początku dwudziestego wieku. Charakterystycznym punktem parku jest piękny żywopłot ułożony w regularny wzór. Najciekawszym punktem parku jest z kolei Estufa Fria, półtora hektarowy kompleks szklarni łączący zbiory roślin z całego świata.
Skwer Markiza de Pombal (Praça do Marquês de Pombal) jest zwieńczeniem alei. Skwer wraz z górującym nad nim brązowym pomnikiem hrabiego jest swoistym hołdem oddanym głównemu budowniczemu „nowej” Lizbony – markizowi de Pombal. To właśnie on stoi za przebudową miasta po wielkim trzęsieniu ziemi w 1755 roku. Plac jest punktem przecięcia się dla wielu ważnych arterii, jak Liberdade, Duque de Loulé, Fontes Pereira de Melo, a także ulic Braamcamp, Joaquim António de Aguiar. Markiz stojący na czele obeliska skierowany jest na południe, w stronę swojego największego dziełą, na nowo wybudowanej dzielnicy Baixa.
Aleję Wolności wieńczy wspomniany plac Restauradores. Na jego środku umiejscowiony jest pomnik upamiętniający odzyskanie niepodległości w 1640 roku przez Portugalię po 60 latach hiszpańskich zaborów. Po zachodniej stronie placu znajduje się Teatr Marii II. Sama konstrukcja budynku jest wspaniałym przykładem neoklasycystycznej formy nurtu zwanego palladianizmem.
Historia
Przed osiemnastym stuleciem dzielnica Baixa i obszar dzisiejszego Alei był mało charakterystyczny, choć zajmowany głównie przez szlachtę i portugalskich możnowładców. Powstanie Avenida da Liberdade, a także placu Restauradores odnotowany jest w roku 1764. Początkowo Aleja nazywała się „Passeio Público” (przejście publiczne) i choć sama nazwa może sugerować jego dostępność dla mieszkańców – było zupełnie inaczej. Park i aleje były otoczone wysokim murem, oddzielającym to miejsce dla możnych przed zwykłymi obywatelami. W 1821 roku król Juan VI nakazał usunięcie bram, ogrodzeń i otworzył w ten sposób ulicę do użytku publicznego.
To złagodzenie polityki wstępu zbiegło się również z pierwszą, zauważalną transformacją parku. Avenida da Liberdade została odświeżona w latach trzydziestych lub czterdziestych XIX wieku przez wybitnego lizbońskiego architekta Malaquiasa Ferreirę Leala, który wprowadził nowy układ flory, a także charakterystyczne fontanny, wodne spienienia i posągi. Alegoryczne rzeźby przedstawiające rzeki Tag i Douro, wciąż istniejące na alei, pochodzą właśnie z tego okresu. Druga, równie znacząca renowacja miała miejsce blisko czterdzieści lat później. Odświeżono dekoracje, a także poszerzono drogi, dobudowano ścieżki i dodano kilka ogrodów, z których mogą dziś korzystać mieszkańcy.
