Silves stanowi dość niedocenianą perłę turystyczną regionu południa Portugalii. Dla chcących odpocząć od plaż i zgiełku nadoceanicznych kurortów powinien to być cel obowiązkowy na kilkugodzinną wycieczkę krajoznawczą. Poszerzy to bez wątpienia horyzonty oraz ukaże zupełnie inne oblicze Algarve.
Spis treści
Zamek w Silves
Silves było w rękach Maurów przez prawie pięćset lat, a trwałą pamiątką z tego okresu jest właśnie zamek. Wznosi się on na wzgórzu nad Starym Miastem, a prowadzi do niego wąska, stroma droga, mijająca po drodze kilka przytulnych kawiarni oraz lokalną katedrę Se.
Historia budowy
Zamek Silves został prawdopodobnie zbudowany w miejscu późnoromańskich lub wizygockich fortyfikacji z przełomu IV i V wieku, podczas okupacji mauretańskiej. Dla muzułmanów te tereny, które nazywali Xelb, były stolicą strategiczną regionu południa Półwyspu Iberyjskiego. W 1160 roku zamek zajął Fernando I, król Leon i Kastylii, jednakże wkrótce po tym wydarzeniu chrześcijanie utracili panowanie nad miastem.
Dopiero trzy dekady później portugalskie siły, wspomagane przez tysiące angielskich, niemieckich i flamandzkich krzyżowców na czele z Ryszardem Lwie Serce na swojej drodze do Ziemi Świętej, zaatakowały osadę, zniszczyli wszystko poza murami miasta i rozpoczęli oblężenie zamku. W ciągu sześciu tygodniach obrońcy poddali się po zawarciu porozumienia z portugalskim królem Sancho I.
Po sukcesie militarnym nowi właściciele byli zmuszeni rozebrać fortecę z przyczyn ekonomicznych. Tereny pozostawały niestabilne polityczne przez następne lata. Ostatecznie w 1242 roku Silves zostało podbite przez mistrza zakonu Santiago za panowania Alfonsa III, który zarządził odbudowę umocnień. W XVIII wieku dwa, ciężkie trzęsienia ziemi uszkodziły zamek, a rekonstrukcja ruin nastąpiła dopiero w połowie XX stulecia.
Architektura i detale
Zamek zbudowano na planie nieregularnego wielokąta, składającego się z czterech wież, a także siedmiu zwieńczonych blankami słupów, połączonych przysadzistym murem. Osadzono go na szczycie wzgórza z widokiem na zabudowania Silves. Dwa wejścia, między parą baszt i Bramą Zdrajcy wykuto w ścianie północnej. Obok głównej bramy znajduje się dziś wartownia, wzniesiona ze sklepionego sufitu, pokryta płytkami ceramicznymi. Na dziedzińcu fortecy mieszczą się różne podziemne konstrukcje udostępnione dla zwiedzających. Jedną z takich atrakcji jest tak zwana Cysterna Maurów, która ma 10 metrów wysokości i powierzchnię 820 metrów kwadratowych, z pięcioma pomieszczeniami zwieńczonymi czterema rzędami kolumn, połączonych łukami. Cisterna dos Cães na dziedzińcu to z kolei pionowy otwór o głębokości 60 metrów, który wspierał zaopatrzenie w wodę w zamku.
Na drugim piętrze obszaru mieszkalnego znajdują się dwa pokoje pokryte malowanym drewnem. Jedna z tych sal zawiera obraz herbów królewskich, oprawionych w muszle i liście akantu, a ponadto na czterech bocznych panelach znajdują się przedmioty wojskowe obejmujące zbroje, flagi, lance, kanony, muszkiety i bębny. W drugiej części umieszczono alegorię boga Marsa otoczoną medalionami figuratywnymi oraz kwiatowymi. Na placu wojskowym, a także wzdłuż południowo-zachodniej ściany znajdują się szczątki domu, prawdopodobnie rezydencji księcia Henryka, które obejmują fundamenty, kamienne schody, przestronny salon z pozostałościami sklepionego sufitu i prasę do oliwy.
Katedra Se
Początki katedry Se są dość niejasne. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż region Algarve został podbity i opanowany podczas rekonkwisty stosunkowo najpóźniej z ziem portugalskich. Rozpoczęcie prac budowlanych datuje się na drugą połowę XIII wieku. Wznoszenie konstrukcji przez dekady utrudniały zmiany władców, a także naturalne kataklizmy, co doprowadziło do otwarcia prezbiterium po blisko dwóch stuleciach robót wykończeniowych. Wielkie trzęsienie ziemi w 1755 roku zadało potężny cios zabytkom Silves oraz jego katedrze, niszcząc część naw. Budynek wkrótce naprawiono, a także zmodyfikowano poprzez zastąpienie prostych gotyckich form rokokowymi wolutami. Dzwonnica, czy portal południowy są także z XVIII wieku.
Wnętrze stanowi współcześnie wyjątkową mieszankę stylów architektonicznych. Apsyda i transept charakteryzują się gotyckimi sklepieniami ostrołukowymi, a ołtarze boczne licznymi barokowymi zdobieniami w czerwonym piaskowcu. Turyści z pewnością zlokalizują misternie zdobione groby Gastão da Ilha i João do Rego, wysokich urzędników administracji piętnastowiecznej rady miejskiej, a także miejsca spoczynku niektórych biskupów Silves. Pośrodku głównego ołtarza znajduje się stela króla Jana II, zwanego przez potomnych Doskonałym, którego pochowano w murach kompleksu w 1495 roku. Jego szczątki przeniesiono po latach do klasztoru Batalha. Świątynię poświęcono Matce Boskiej oraz Niepokalanego Poczęciu, co reprezentuje gotycki wizerunek w prezbiterium.
Stare miasto
Przyjeżdżając tu z gwarnych kurortów nad brzegiem oceanu, można odnieść wrażenie, że jest się w zupełnie innym świecie. Sprawy przebiegają tutaj znacznie wolniej i można spędzać czas na szukaniu idealnej dla siebie kawiarni przy deptaku. Zabytkowa dzielnica przylega do wzgórza z zamkiem. Od północy nadal ogranicza obszar ogromna, murowana brama, wprowadzającą zwiedzających na stromą uliczkę Rua da Sé. Warto zatrzymać się przy ratuszu, na urokliwym, arkadowym placu przy portalu, gdzie zwiedzający zobaczą także zachowany pręgierz, gdzie przestępcy byli niegdyś publicznie karani.
Ponte Romana
Stary most w Silves, znany przez wielu jako rzymski, jest klasyfikowany jako zabytek ważny dla całej społeczności europejskiej. 76-metrową przeprawę zbudowano z lokalnego kamienia i wsparto na pięciu, doskonale ukształtowanych łukach rozciągających się nad rzeką Arade. Pomimo tego, iż nazwa sugeruje antyczne korzenie, obecna konstrukcja została zaplanowana w czternastym stuleciu. Współcześnie znajduje się na miejscu zburzonej drogi na osi handlowej północ-południe, gdy Silves uznawano za mauretańską stolicę Algarve.
Istnieją fragmenty dokumentacji miejskiej dotyczące zabytku sugerują rozkazy renowacji mostu w 1439 roku. Na początku XVII wieku most stracił dwa łuki i musiał ponownie być odnowiony. W 1716 roku okresową restaurację prowadził znakomity artysta, kamieniarz o imieniu Inácio Mendes, jednakże struktura stylistyczna mostu wówczas nie uległa zmianie. Dwieście lat później usunięto jeden z łuków, położony na północnym brzegu, aby zrobić miejsce dla chodnika. W 1950 roku most stał się praktycznie wyłącznie deptakiem, a ruch drogowy przeniósł się na nowo wybudowane skrzyżowanie z przylegającą przeprawą.
Muzeum Archeologiczne
Otwarte w 1990 roku Museu Municipal de Arqueologia de Silves zbudowano wokół Poço Cisterna Almóada, czyli dwunastowiecznej studni, która została odkryta po wykopaliskach archeologicznych w XVIII stuleciu. Średniowieczny punkt poboru wody jest obecnie klasyfikowany jako zabytek narodowy, a także stanowi centralny punkt muzeum. Ekspozycja obejmuje także fragmenty murów miejskich z tego samego okresu, tworząc nie tylko miejsce atrakcyjne dla wielbicieli historii, ale także wizytówkę dziedzictwa islamskiego w Portugalii. Zbiory głównie z wykopalisk w mieście i okolicach gromadzą setki przedmiotów z paleolitu, neolitu, chalkolitu, epoki brązu, żelaza aż po okres rzymski, czy średniowiecze. Jednakże to głównie pamiątki po muzułmańskiej, prawie pięćsetletniej okupacji są dowodem bogactwa, znaczenia miasta w tym okresie historycznym. W kolekcji znajdują się ponadto ważne elementy z okresu nowożytnego, które pokazują wpływ szlaków handlowych oraz znaczenie wymiany towarów z innymi regionami globu. Dzielone na osiem części tematycznych zbiory można oglądać chronologicznie, co ułatwia turystom pełne zrozumienie idei przyświecających twórcom muzeum.
Jak dojechać do Silves?
Silves znajduje się na trasie pociągu z Vila Real, przez Tavirę, Olhão, Faro, Loulé, Albufeirę, Portimao do Lagos. Każdego dnia z Faro i Lagos odjeżdża kilkanaście pociągów, którymi bez problemu dojedziemy do Silves. Jedyną wadą jest odległość stacji kolejowej od centrum miasta – do zamku ze stacji czeka nas około 20 minutowy spacer. Znaczna część drogi jest mało interesująca – miasto zaczyna się dopiero za mostem Ponte Romana. Koszt przejazdu z Lagos to 2,95 Euro. Rozkłady jazdy dostępne są na stronie cp.pt.
Ponadto, do Silves można dojechać autobusem firmy Eva-Bus, jest to zazwyczaj najlepsze rozwiązanie, jeśli do Silves chcemy dotrzeć z Albufeiry czy Armação de Pera.
Najbardziej polecam jednak wybranie się do Silves samochodem – to idealne miejsce, by spędzić 3-4 godziny na zwiedzaniu, a następnie udać się do innych atrakcji w pobliżu. Fanom trekkingu polecam szczególnie połączenie wypadu do Silves z wejściem na górę Monchique, która znajduje się pół godziny drogi samochodem od miasta.
Historia miasta
Silves jest zamieszkany właściwie już od paleolitu, o czym świadczą pozostałości archeologiczne, w tym kilka menhirów. Rzeka Arade, która była żeglowna w czasach historycznych, połączyła zaplecze regionu z otwartym oceanem i umożliwiła transport produktów oraz handel. Cilpes, gdyż tak brzmiała ówczesna nazwa osady, zostało prawdopodobnie założone w czasach rzymskiej dominacji, kiedy region był częścią prowincji Lusitania. Następnie tereny te zasiedliły plemiona północne, takie jak Celtowie oraz Cyneci, czy w końcu Wizygoci. Po 713 roku, kiedy Maurowie zaatakowali Iberię, Silves stał się częścią Emiratu Umajjadów w Kordobie pod arabską nazwą Shilb. W X wieku było to jedno z najważniejszych miast zachodniej części regionu Al-Andalus. W 1189 roku król Portugalii Sancho I podbił miasto przy pomocy krzyżowców z Europy Północnej. Po stu latach ciągłej zmiany zwierzchnictwa nad lokalnymi ziemiami Silves straciło na znaczeniu i zostało wyraźnie w cieniu Faro w okresie kolonialnym. Stopniowy wzrost zainteresowania osadą nastąpił dopiero w XIX wieku.
