Bazylika Estrela (Bazylika Królewska) i Klasztor Najświętszego Serca Jezusowego są położone w pewnym oddaleniu od centrum Lizbony. Sprawia to, że kompleks, całkiem niesłusznie, bywa omijany przez turystów poznających zabytki stolicy Portugalii. Uważni zwiedzający z pewnością docenią bogactwo barokowego wykończenia osiemnastowiecznej stylistyki. Przyjmuje się, że to właśnie on stanowi najznamienitsze dzieło portugalskiego baroku i architektów z Mafry, którzy są autorami m.in. pałacu narodowego w Mafrze. Oświeceniowi artyści budując bazylikę uczcili narodziny potomka Marii I, który po latach został księciem Brazylii z szlacheckiego rodu Bragança.
Spis treści
Historia powstania bazyliki
Krótko po ślubie z wujem Piotrem, Maria, ówczesna księżniczka Brazylii, ślubowała przed obrazem ku czci Najświętszego Serca Pana Jezusa w klasztorze Carnide zbudować świątynię i klasztor pod doktryną świętej Teresy, jeśli otrzyma łaskę posiadania dzieci, które zapewniłyby sukcesję domu Braganca. Wierząca kobieta była wówczas najstarszą córką oraz jednocześnie dziedziczką i spadkobierczynią króla Józefa I, którego ostatecznie zastąpiła na tronie po jego śmierci. Józefa I możecie znać z okresu trzęsienia ziemi w Lizbonie i przebudowy miasta. Król na swojego doradcę wybrał markiza de Pombal, którego Maria I później odwołała i nałożyła na niego zakaz zbliżania się.
Księżniczka pierwszego potomka urodziła 20 sierpnia 1761 roku, zmarł on jednak w wieku 27 lat na czarną ospę, jeszcze przed ukończeniem przez matkę budowli. Budowa bazyliki rozpoczęła się końcem lat siedemdziesiątych osiemnastego wieku, tuż po objęciu władzy przez Marię I. Ceremonia wmurowania kamienia węgielnego miała miejsce 24 października 1779 roku, a zleceniodawczyni towarzyszył mąż oraz kaznodzieja António Pereira de Figueiredo. Za budowę odpowiadał Mateus Vicente de Oliveira, architekt dworski. Pod jego kierownictwem przeprowadzono projekty obszarów konwentualnych dla przybyłych karmelitów bosych, a także plan bryły głównej bazyliki. Architekt zmarł jednak kilkadziesiąt miesięcy później, jeszcze przed zakończeniem budowy. W konsekwencji został zastąpiony przez Reinaldo Manuela dos Santosa, który dopilnował zakończenia robót frontonu, pozostałej fasady, dzwonnic i centralnej kopuły.
Detale architektoniczne Basilica Estrela
Kompleks sakralny, wzorowany na bazylice w Mafrze, wykazuje się specyficzną mieszanką architektury neoklasycznej oraz barokowej. Fasada posiada imponujący centralny fronton otoczony dwiema wieżami zegarowymi. Poniżej tego elementu, wspartego smukłymi, korynckimi w ornamentyce kolumnami, można zauważyć alegoryczne posągi przedstawiające motywy Wiary, Adoracji, Wolności i Wdzięczności. Najbardziej eksponowaną częścią budynku jest ogromna w rozmiarze kopuła z charakterystycznym konceptem latarni na szczycie, którą dzięki położeniu kościoła na wzniesieniu widać z bardzo daleka. Sam dach bazyliki dostępny jest dla zwiedzających, oferując jedne z najlepszych widoków w Lizbonie.
Wnętrze
Kościół jest w założeniu skonstruowany na planie klasycznego, łacińskiego rzutu z centralną nawą i sklepionym kolebkowo dachem ozdobionym kolorowym portugalskim marmurem. Uważny turysta zwróci swoje oczy na liczne barwy kamienia, od klasycznej po skalę odcieni szarości, róż, żółć, aż do głębokiej czerni. Za najważniejszy element wystroju uchodzi między innymi główny ołtarz, stworzony w 1870 roku przez włoskiego artystę, malarza włoskiego pochodzenia Pompeo Batoniego. Serca i umysły turystów nieprzerwanie od dekad zdobywa jednakże intrygująca szopka stworzona przez rzeźbiarza Joaquima Machado de Castro, twórcę pomnika Józefa I na Praça do Comércio. Szopka składa się z prawie pięciuset rzeźb wykonanych z korka i terakoty. Całość sceny ma około pięć metrów szerokości, a jej wysokość jest niewiele mniejsza.
Na terenie świątyni można odnaleźć bogato zdobiony minerałami grobowiec Dony Marii I, która zmarła na brazylijskim wygnaniu w 1816 roku. Miejsce spoczynku znajduje się nieprzerwanie od sprowadzenia ciała po prawej stronie transeptu wśród spektaklu padającego dziennego światła na kamienne filary, czy posadzkę.
Dach bazyliki wykończony jest pięknym marmurem
Punkt widokowy
Jedną z najbardziej imponujących cech bazyliki jest jej piękny, przestrzenny dach. Aby dostać się na ten punkt widokowy, należy pokonać 112 stopni, wąskich, spiralnych schodów. W tym miejscu otwiera się szereg możliwości dla turystów. Warto bez końca spacerować po zapierającym dech w piersiach balkonie, wspiąć się na kopułę i obejrzeć wnętrze bazyliki z innej, niecodziennej perspektywy. Platforma posiada wyjątkowy widok na zabudowania centralnej części miasta, rzekę Tag i przylegający park, czyli Jardim da Estrela. Znajduje się on po drugiej stronie ulicy.
Bilety 2020
Wstęp do kościoła jest bezpłatny. Płaci się za wejście na taras widokowy i obejrzenie szopki bożonarodzeniowej.
– Wstęp na taras widokowy – 4 euro
– Szopka bożonarodzeniowa – 1,5 euro
Jak dojechać do Bazyliki Estrela?
Najprostszym sposobem dojazdu do Bazyliki z centrum jest wybranie tramwaju lub autobusu z Praça do Comércio. Do bazyliki bez przesiadek dojedziez liniami 25, 28 i 774. Najbliższa stacja metra to Lapa, ulokowana na żółtej linii. Odległa o ok. 15 minut pieszo. Do Bazyliki dojdziesz w 20 minut z przystanku niebieskiej linii, placu Markiza de Pombal.
