Lotnisko Francisco Sá Carneiro w Porto stanowi drugi co do wielkości port w Portugalii, zaraz za obiektem w stołecznej Lizbonie. Niegdyś, gdyż w 2007 roku, zostało wybrane najlepszą infrastrukturą komunikacji powietrznej w Europie, obsługującą do pięciu milionów pasażerów rocznie. Dziś te liczby są zwielokrotnione, a przyjeżdżający turyści dostają się do centrum miasta dzięki doskonale rozwiniętej komunikacji publicznej oraz prowadzącej na lotnisko linii metra.
Spis treści
Historia
Lotnisko zostało otwarte dla cywilnej ludności w 1945 roku na miejscu starego, dość wysłużonego, militarnego portu lotniczego Pedras Rubras, które stanowiło bazę transportową Espinho od połowy lat trzydziestych XX stulecia dla Aeronautyki Wojskowej portugalskiego państwa. Nazwa wzięła się prawdopodobnie od czerwonego koloru skał wokół pasów startowych. Uroczysta inauguracja odbyła się końcem roku, czyli 3 grudnia, lotem do Lizbony firmy Companhia de Transportes Aéreos. Pierwszy lot międzynarodowy odbył się po ponad dekadzie rozwoju technologii awiacyjnej, a cztery lata później został zapoczątkowany tryb startów w ramach obsługi regularnych lotów do między innymi takich europejskich stolic jak Londyn.
W 1975 roku, biorąc pod uwagę, wzrost popytu na lotnisku, pas startowy zwiększono do 3480 metrów. Zaś w połowie lat osiemdziesiątych otwarto terminal cargo. Kilka lat później lotnisko przeszło gruntowną rozbudowę. Zaprojektowano nowy terminal zdolny obsłużyć nawet do trzech milionów pasażerów rocznie. Ponadto zmieniono nazwę na tę znaną ze współczesności. Premier Francisco Sá Carneiro został w ten sposób uhonorowany, po tym jak zginął tragicznie 4 grudnia 1980 roku w katastrofie lotniczej lecąc podróżą służbową właśnie do Porto. Współcześnie jest to bodaj najnowocześniejsze lotnisko w Portugalii. Pod względem ruchu drogowego i pasażerskiego zajmuje zaszczytne drugie miejsce, przed Faro a za lotniskiem w Lizbonie.
Architektura i lokalizacja
Lotnisko jest otoczone gminami Matosinhos, Vila do Conde i Maia. Malownicze położenie kompleksu zapewniają pobliskie rzeki. Południową część przecinają drobne dopływy rzeki Leça, a północną ciek o nazwie Onda.
Przebudowa lotniska w Porto została obmyślona przez jednego z głównych portugalskich konsorcjów architektów i konsultantów do spraw projektowania oraz budowy, czyli grupę ICQ. Przełomowy plan obejmujący umieszczenie pięciu, centralnych świetlików pośrodku głównego dachu terminalu, skonstruowano dzięki wysiłkowi inżynierów firmy WS Atkins. Innowacyjne przeszklenia stropu o wymiarach 15 na 40 metrów wykorzystują system podparcia cięgien Macalloy 460. Koncepcja ta polegała na zapewnieniu maksymalnego natężenia naturalnego światła dziennego w terminalu, aby złagodzić negatywny wpływ sztucznych żarówek na funkcjonowanie pasażerów i pracowników. Gmach posiada ponadto szklaną ścianę skierowaną w stronę strefy operacyjnej pasa startowego, dzięki czemu pasażerowie odlatujący mogą zobaczyć kołujące samoloty. Dodatkowe projekty, które zostały zrealizowane w 2006 roku, obejmują między innymi nową wieżę kontroli ruchu lotniczego, zbudowaną, aby zrobić miejsce na poszerzenie terminalu lotniczego. Wówczas obmyślono jeszcze centrum logistyczne transportu lotniczego, postawione na zachodnim końcu pasa startowego. Architekci stworzyli obszar operacyjny, sferę przyjmowania ładunków i specjalny pas dostępu dla pojazdów naziemnych.
Jak dojechać na lotnisko w Porto z centrum?
Najłatwiej do centrum miasta można dotrzeć metrem linii E (kolor fioletowy). Kursuje co 20 lub 30 minut, w zależności od godziny i dnia tygodnia. Bilet kosztuje 2 euro + 60 eurocentów za wyrobienie karty Andante. Chcąc wykupić pojedynczy przejazd do centrum musimy wybrać opcję Z4. Można również zakupić bilet dwudziestoczterogodzinny, który kosztuje 6,90 euro.
Po zakupieniu biletu należy go skasować przed wejściem do pociągu. Podchodzimy do jednego ze słupków i przybliżamy do niego kartę. Po zaświeceniu się na zielono, bilet został skasowany.
Alternatywą dla metra jest wybranie jednego z szybkich busów łączących Porto z centrum miasta. Do sprawdzania komunikacji polecam aplikację Moovit. Koszt przejazdu autobusem jest identyczny.
Statystyki ruchu lotniczego
Zgodnie z oficjalnymi statystykami za rok 2019, lotnisko Francisco Sá Carneiro odwiedziło ponad trzynaście milionów pasażerów, co przełożyło się na prawie dziesięcioprocentowy wzrost w porównaniu z udanymi, poprzednimi dwunastoma miesiącami. Ten fakt jest związany ściśle z podobnym przyrostem liczby obsłużonych maszyn lotniczych, który nieustannie od dekady notuje progres.
Współcześnie lotnisko współpracuje owocnie, a także zapewnia bazę sprzętu logistycznego dla co najmniej kilkunastu, sprawdzonych przez milionów turystów przewoźników. Największe firmy, takie jak easyJet, Ryanair, Wizzair, czy TAP Air Portugal latają właściwie do każdego, większego miasta w Europie, ale ponadto także w Stanach Zjednoczonych lub Ameryce Południowej. Inni gracze na rynku stałych linii to między innymi Aegean Airlines, Air Europe, Air France, Air Transat, Azores Airlines, British Airlines, Emirates, Iberia, KLM, Lufthansa, Luxair, Royal Air Maroc, TAAG Angola Airlines, Turkish Airlines, bądź Vueling. Dodatkowo lotnisko uruchamia sezonowe kursy do takich miast jak amerykańskie Newark, fińskie Helsinki, kanaryjską Teneryfę, a także kanadyjskie metropolie Toronto i Montrealu. W roku 2019 turyści najchętniej podróżowali stąd do francuskiego Paryża, a w drugiej kolejności do pobliskiej stolicy kraju – Lizbony. Opisując ruch lotniczy nie sposób zapomnieć o logistyce towarów przemysłowych, paczek pocztowych, czy szeroko pojętej spedycji międzynarodowej. W obrębie kompleksu działają trzy, wiodące konsorcja, czyli DHL Aviation, Turkish Cargo oraz równie znany UPS Airlines.
