Cacela Velha – inne Algarve

Jedno z najbardziej uroczych miejsc w Algarve. Piękna, niewielka, brukowana wioska Cacela Velha jest skupiskiem bielonych domów otoczonych śródziemnomorską roślinnością, z mauretańskim fortem, gajami pomarańczowymi, oliwnymi i ogrodami wypełnionymi kwiatami. Przepiękne widoki rozciągają się aż do oceanu. W ocenie wielu to właśnie w Caceli znajduje się najpiękniejsza plaża w Algarve – z pewnością jest najmniej typowa.

Igreja de Nossa Senhora da Assunção

Zabytki sakralne stanowią swego rodzaju kwintesencję pamiątek przeszłości na terenie Portugalii. Centralny punkt wioski Cacela Velha, podobnie jak wiele kościołów w Algarve, ma cechy architektoniczne z różnych okresów historycznych. Chociaż świątynia pochodzi z trzynastego wieku, tylko pierwotne gotyckie drzwi zachowały się do współczesności.

We wnętrzu turyści odnajdą niektóre łuki i fragmenty sklepienia z epoki renesansu, podczas gdy większość pozostałych dekoracji jest barokowa, datowana zarówno na czas przed tragicznym w skutkach trzęsieniem ziemi w 1755 roku, jak i po nim.

Fortaleza

Twierdza górująca nad wioską zajmuje pozycję, która miała niegdyś służyć sprawnemu dowodzeniu wybrzeżem w obu kierunkach. Obecnie jest nadal używana przez Narodową Gwardię Republikańską, więc niestety jej wnętrza nie są dostępne dla szerokiej publiczności. Początki fortu są związane z mauretańskim zamkiem, popadającym w ruinę przed setkami lat. Kolejne pokolenia, głównie w osiemnastym stuleciu, odbudowały infrastrukturą wojskową, więc zwiedzający mogą ujrzeć dziś zachwycający, nieco mistyczny efekt. Przyjmuje się iż najlepszy widok na mury zabytku roztacza alejka przy głównym kościele parafialnym.

Fábrica

Półtora kilometra jazdy samochodem na zachód od Cacela Velha leży urokliwa miejscowość Fábrica, która stanowi małą bazę rybaków i zbieraczy skorupiaków. Dostać się tu można także spacerując wzdłuż wybrzeża z widokiem na złociste plaże oraz spokojne promenady. Idylliczna osada przypomina, że pomimo turystycznego piękna Algarve, wciąż mieszka tu tradycyjna społeczność trudniąca się pracą na wodach oceanu.

Praia de Cacela Velha

Odizolowana, urocza mierzeja w kształcie łuku jest oddzielona od oceanu pasem złocistego piasku. Turyści mogą się tu dostać pieszo dzięki kilku kilometrowej wędrówce na zachód od plaży w Manta Rota lub wynajęciu łodzi przy ujściu rzeki. Jest to jedna z najmniej zatłoczonych plaż Algarve, co stanowi dodatkowy plus dla uwielbiających spokój. Warto jednak wybrać się na nią, gdy jest przypływ, inaczej część od strony miasta przypomina bardziej błoto. 🙂

Historia

W czasach antycznych było to bardzo popularne przejście morskie dla greckich i fenickich nawigatorów, a według niektórych autorów mogło stanowić legendarne Cunistorgis, czyli starożytną stolicę regionu Cúnes. Następnie Rzymianie znacznie powiększyli linię obrony morskiej, jednakże prawdziwy rozkwit nastąpił po przybyciu najeźdźców z nieznanych, północnych ziem Afryki.

Mniej więcej w 713 roku miasto przeszło do domeny muzułmańskiej, podczas zwycięskiej kampanii Abdalazize Ibn Muça w Algarve i prowincji Alentejo. Wybrzeże dzisiejszej Portugalii znalazło się pod kontrolą klanów jemeńskich i syryjskich, a sama Cacela Velha była zdominowana przez Arabów z grupy Banu Darrâj. Od początku uchodziła za wyjątkowo ważną osadą w nowo powstałym dystrykcie Cora. Istnieją nieścisłości historyczne co do nazwy, jednakże większość źródeł podaje kolejno przykłady, jak Hisn-Kastala, Qastallat Dararsh, Cacetalate lub Cacila, co oznaczało mniej więcej łąkę lub urodzajne pastwisko dla bydła domowego. Bronił ją zamek z czasów kalifatu, przypadających na przełom IX oraz X wieku. Miasto rozciągał się poza mury obronne, prezentując w większości rolniczy charakter. W tym czasie mieszkał tu najsłynniejszy poeta tego okresu, Ibn Darraj Al-Qastalli, który zmarł prawdopodobnie w roku 1030. Absolutna dominacja Maurów zakończyła się wraz z brutalnym podbojem przez Dom Paio Peres Correia w pierwszej połowie XIII stulecia. Według legendy po podboju Caceli pod dyktando chrześcijan podyktowano rozejm, ale muzułmanie zabili podstępem siedmiu katolickich rycerzy, dlatego wściekłość dowódcy spadła na usilnie broniącą się Tavirę, w której dokonano krawej rzezi na afrykańskich okupantach.

Administrację twierdzy oraz ziem wokół przekazano od razu Zakonowi Santiago, odpowiedzialnemu wówczas także za mianowanie dowódcy, który będzie zarządzał odpowiednimi terenami. 17 lipca 1283 roku król Dinis udzielił uroczyście praw miejskich Caceli Velha. W nowo powstałej gminie zintegrowano części istniejących parafii Azinhal i Odeleite. W XIV wieku, ze względu częste sztormy, czy ciągłe ataki piratów, ludność zaczęła opuszczać tereny nadmorskie i przemieszczać się w głąb lądu. Trend ten utrzymywał się ponadto podczas tak zwanej ery odkryć geograficznych. Z tego wynika, iż pomimo utrzymywania działalności związanej z morzem miasto zyskało wyraźnie wiejski charakter. Przy trzęsieniu ziemi 1 listopada w 1755 roku Cacela Velha uległa zniszczeniom, jednak nie tak wielkim jak miasta pokroju Lizbony lub osady narażone na bezpośrednie działanie fali tsunami.

W ramach reformy politycznej i administracyjnej Algarve, osada Cacela została zniesiona 12 grudnia w 1775 roku z inicjatywy króla Jose I, a z jej terytoriów miało powstać nowo utworzony twór samorządowy Vila Real de Santo António. Lata trzydzieste XIX wieku upłynęły pod znakiem portugalskiej wojny domowej, która toczyła się między liberałami a miguelistami. W pobliżu obecnego miasteczka miał miejsce ważny strategicznie desant sił księcia Terceira. Kolejne lata mijały, a wraz z nimi profil gospodarczy Cacela Velha. Liczne zmiany na szczeblu centralnym doprowadziły do faktu, że współcześnie jest to atrakcyjne miejsce dla turystów oraz inwestorów z branży usługowej.